Lęki są nieodłącznym elementem ludzkiego życia. Obawiamy się wielu negatywnych rzeczy takich jak choćby utrata pracy, pogorszenie sytuacji życiowej, bezdomność, choroba czy śmierć. Lęk przed sytuacjami przykrymi czy kryzysowymi występuje niemal powszechnie ponieważ żyjemy w niepewnych czasach. Oprócz takich “typowych” sytuacji wyzwalających stres, niektórzy z nas odczuwają również lęki czy fobie przed konkretnymi czynnikami lub zdarzeniami, które dla większości ludzi są czymś naturalnym. Istnieją setki opisanych fobii zaś czynnikiem wywołującym lęk może być w zasadzie wszystko.
Wiele z tych fobii – chociaż opisanych przez psychiatrów – jest nieznanych szerszeń części społeczeństwa. Dlatego też niektóre z nich mogą wydawać się wręcz irracjonalne czy zmyślone ale istnieją naprawdę i potrafią uniemożliwić normalne funkcjonowanie. Jednym z takich lęków jest tokofobia – lęk przed byciem w ciąży i naturalnym porodem. Czym jest oraz jakie są jej przyczyny?
Przyczyny
Wyróżniamy tokofobię pierwotną i wtórną. Pierwotna dotyczy kobiet, które nigdy nie rodziły lub nigdy nie były w ciąży. Może ona być wywołana licznymi negatywnymi przeżyciami takimi jak molestowanie seksualne lub gwałt, poronienie lub zgon matki pacjentki podczas porodu. Przyczyn może być wiele, mogą one być niejednoznaczne dlatego tak ważne jest ich ustalenie.
Tokofobia wtórna wywołana jest negatywnym przebiegiem wcześniejszej ciąży lub porodu podczas których pacjentka odczuwała ból lub znajdowała się w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia. Wówczas umysł zaczyna wiązać takie przeżycie ze strachem i podświadomie go unika. Ów lęk występuje częściej u pacjentek, które po porodzie cierpiały na depresję poporodową lub miały problemy psychiczne przed zajściem w ciążę.
Objawy i metody leczenia
Osoby cierpiące na tokofobię obawiają się zajścia w ciążę a także naturalnego porodu ponieważ wiążą to przeżycie z zagrożeniem życia, śmiercią lub niepełnosprawnością. Dlatego też najczęstszym jej objawem jest unikanie kontaktów seksualnych lub stosowanie wielu metod antykoncepcji jednocześnie co może mieć negatywne konsekwencje dla zdrowia. W przypadku zajścia w ciążę często występują objawy nerwicy, stanów lękowych lub depresyjnych a także bóle somatyczne, duszność czy nagłe ataki paniki.
W przypadku tokofobii niezwykle ważną rolę odgrywa psychoterapia i przekazywanie profesjonalnej wiedzy dotyczącej przebiegu ciąży i porodu. W sytuacjach zaawansowanych i wówczas gdy pacjentka już wcześniej cierpiała na depresję stosuje się także leki.